Büyütmek Yeterli Değil, Yetiştirmemiz Lazım - Çocuklarımız ve Girişimcilik
Çocuklarımızın geleceğine dair en büyük hayalimiz, onların başarılı ve mutlu bireyler olmalarıdır. Ancak bu ideale ulaşmak, onları yalnızca ezberci bir eğitim sisteminin çarklarına teslim etmekle mümkün olmaz. Onların hayal güçlerini beslememiz, yaratıcılıklarını geliştirmemiz, sorumluluk almayı öğretmemiz ve en önemlisi, küçük yaşlardan itibaren üretkenliğin tohumlarını zihinlerine ekmemiz gerekiyor.
"Büyüyünce ne olacaksın?" sorusu, onların potansiyelini tek bir kalıba sıkıştırır. Oysa onlara "Kendi işini nasıl kurmak istersin?" diye sorduğumuzda çocukların zihinlerinde yepyeni kapılar açılır. Kimi hayalindeki oyuncak imparatorluğunu kurar, kimi toplumsal sorunlara çözüm üreten bir uygulamanın mimarı olur, kimi ise hayvan sevgisini bir iş fikriyle birleştirir.
Ebeveynler olarak, bu kıvılcımı ateşlemek ve beslemekle yükümlüyüz. Onların hayallerini ciddiye almalı, araştırmalarına destek olmalı ve fikirlerini somutlaştırmaları için onlara destek olmalıyız.
Biz eşimle bir karar aldık. Çocuklarımıza hayal ettikleri işleri düşünmeleri, araştırmalarını ve yazıp bize getirmeleri karşılığında ödüller veriyoruz. Her yazıya 5 dolar vererek, onlara sadece hayal kurmayı öğretmiyor, ürettikleri fikirlerin bir değer taşıdığını da hissettiriyoruz.
Bu yaklaşımın faydalı olduğunu düşünenler için, aşağıda konu başlıklarını sıraladığımız bir liste hazırladık. İlgilenenler göz atabilirler.
Minik Girişimciler (7-9 Yaş): İlk Fikir Kıvılcımları
Hayalindeki en eğlenceli dükkanı çiz ve neler sattığını anlat. Eğer bir süper gücün olsa ve bunu bir işe dönüştürmek istesen, ne yapardın? Sokaktaki insanları mutlu edecek, onlara sürprizler yapacak nasıl bir iş kurardın? Kendi paranı kazanmak için hangi yaratıcı yolları düşünürdün? Sence "girişimci" kelimesi ne anlama geliyor? Kime girişimci deriz? Oyuncakları tamir eden sihirli bir atölyen olsa, orası nasıl bir yer olurdu? Kendi özel markanı yaratsan, ona hangi komik veya akılda kalıcı ismi verirdin? Bir günlüğüne okulun müdürü olsan ve okulda bir "iş günü" düzenlesen neler yapardın? Hayvan dostlarımız için özel bir şeyler tasarlayıp satmak istesen, bu ne olurdu? Çizdiğin kahramanları hayata geçirip onları satmak istesen, nasıl bir yol izlerdin?
Yetenekli Kaşifler (10-12 Yaş): Fikirlerin Olgunlaşması
İnsanların hayatını kolaylaştıracak, günlük sorunlarına çözüm üretecek bir ürün icat et. Gerçek bir iş kurmadan önce hangi önemli planları yapman gerektiğini düşünüyorsun? Kendi markanı yaratırken logon, sloganın ve ürünlerin hakkında nasıl kararlar alırsın? Bir ürünün fiyatını belirlerken maliyetini, rakiplerini ve müşterileri nasıl hesaba katarsın? Arkadaşlarınla birlikte bir iş kuracak olsan, kim hangi rolde olurdu ve görevler nasıl paylaştırılırdı? Yaptığın bir ürünü potansiyel müşterilere anlatırken onları nasıl ikna ederdin? Bir müşterin üründen memnun kalmazsa, ona karşı nasıl anlayışlı ve çözüm odaklı olursun? Para kazanmak mı daha önemli, yoksa insanlara faydalı olmak mı? Bu ikisini birleştirebilir misin? Hem eğlenerek yapabileceğin hem de para kazanabileceğin yaratıcı bir iş fikri bul. Küçük birikiminle hayata geçirebileceğin akıllıca bir iş fikri üret. Sence başarısızlık bir son mudur, yoksa yeni fikirler için bir öğrenme fırsatı mı? Üretim yaparken doğayı korumak ve çevreye zarar vermemek neden önemlidir? Bir iş kurarken sana akıl verecek, destek olacak üç güvendiğin kişi kim olurdu? Sence bir girişimin başarısında parlak bir fikir mi yoksa uyumlu bir ekip mi daha önemlidir? Kendi yaptığın benzersiz bir ürünü okulda veya mahallede satmak istesen, nasıl bir sunum hazırlardın?
Geleceğin Vizyonerleri (13-15 Yaş): Strateji ve Etki
Girişimcilikte zamanı verimli kullanmanın bir işin başarısı üzerindeki etkisi nedir? Bir işin finansal sağlığını anlamak için kâr ve zarar hesaplaması nasıl yapılır? Büyük başarılar genellikle risk almayı gerektirir mi? Bu konudaki düşüncelerini örneklerle açıkla. Bir iş fikrini hayata geçirmeden önce atman gereken en kritik beş adım sence nelerdir? Müşteri güveni bir iş için neden hayati öneme sahiptir ve bu güven nasıl yeniden kazanılır? Pazarlama ve reklam arasındaki temel farklar nelerdir ve bir girişim için hangisi daha önemlidir? Dünyaca ünlü başarılı girişimcilerin ortak özelliklerini araştır ve kendi hedeflerinle nasıl bağdaştırdığını anlat. Sence bir girişim nasıl büyüyebilir ve daha fazla insana ulaşabilir? Üç farklı büyüme stratejisi düşün. Bir ekibi yönetirken ortaya çıkabilecek olası anlaşmazlıklar nelerdir ve bunları nasıl yapıcı bir şekilde çözebilirsin? Bir ürünün kalitesini artırmak için teknoloji ve inovasyonu nasıl kullanabilirsin? Bir işin sürdürülebilir olması için maliyet ve gelir dengesini kurmak neden bu kadar önemlidir? Sence dünyayı değiştiren büyük fikirler hangi koşullarda ve nasıl ortaya çıkar? Gelecekte iş kurmak için teknolojiye hakim olmak bir zorunluluk haline gelir mi? Neden? Etik değerlere önem vermeyen bir iş insanı uzun vadede başarılı ve saygın olabilir mi? Düşüncelerini savun. Küçük yaşta girişimcilik deneyimi kazanmak bir genç için gelecekte ne gibi avantajlar sağlar? Girişimci olmak isteyen bir arkadaşına bu zorlu ama heyecan verici yolculukta hangi değerli tavsiyelerde bulunurdun? Toplumsal bir soruna çözüm üreten ve aynı zamanda gelir elde eden bir iş fikri düşün ve anlat. İhtiyacı olan insanlara tamamen ücretsiz destek sağlayacak yenilikçi bir iş modeli hayal edebilir misin? Kendi hayalini kurduğun işin 10 yıl sonra dünyada nasıl bir etki yaratacağını öngörüyorsun? Günlük hayatını kolaylaştıran bir teknolojik fikir geliştir ve bunu gelir getirecek bir iş modeline dönüştürmeye çalış.
Tüm Yaşlar İçin Düşündürücü Sorular
Sence gerçekten başarılı bir şirket sadece para mı kazanır, yoksa başka değerleri de mi olmalıdır? Hayatta para ile ilgili öğrendiğin en önemli ders nedir? Bir işte çalışan olmak mı daha güvenli, yoksa kendi işinin patronu olmak mı daha özgürleştirici? "İnsanlara faydalı olmak en büyük kazançtır." Bu söz sana ne ifade ediyor? Katılıyor musun? Herkes girişimci olabilir mi? Bu bir yetenek mi, yoksa öğrenilebilir bir beceri mi? Bir işin uzun yıllar boyunca başarılı olması için en önemli sırlar nelerdir? Girişimcilik sadece kendi işini kurmak mıdır, yoksa hayata farklı bir bakış açısı mıdır? Ailenle birlikte bir iş kuracak olsanız, hangi yeteneklerinizi bir araya getirirdiniz? Gelecekte hangi mesleklerin yok olabileceğini ve yerine hangi yeni işlerin ortaya çıkacağını düşünüyorsun? Senin iş fikrin dünyada daha önce hiç denenmemiş bir yenilik mi sunuyor? Başarısızlıklar seni nasıl daha güçlü ve deneyimli bir hale getirir? Dürüstlük ve güvenilirlik ticarette neden bu kadar hayati öneme sahiptir? İyi bir liderin sence hangi temel özellikleri olmalıdır? Hırsızlık sadece maddi şeyleri çalmak mıdır? Başkasının fikrini çalmakla ilham almak arasındaki farkı nasıl açıklarsın? Girişimci olmak mı yoksa bir şirkette çalışmak mı sence daha iyi? Nedenlerini karşılaştırarak anlat.
KİTAP ÖNERİSİ
“Kidpreneurs: Young Entrepreneurs with Big Ideas” Yazarlar: Adam Toren & Matthew Toren Türkçesi: “Çocuk Girişimciler: Büyük Fikirleri Olan Küçük Girişimciler” Bu kitap, çocuklara girişimciliğin ne demek olduğunu sade, ilgi çekici ve uygulamaya yönelik örneklerle anlatıyor. Kendi iş fikrini hayata geçirmek, parayı doğru kullanmak, bir ürün tasarlamak, reklam yapmak gibi birçok konuda çocuklara yol gösterici içerikler sunuyor. Özellikle 7-13 yaş arası çocuklar için yazılmış bu eser, dünya genelinde yüz binlerce aile tarafından uygulanmış bir yöntemle çocuklara “üreterek öğrenmeyi” aşılıyor.
SONUÇ
Çocuklarımızı sadece mevcut eğitim sisteminin sınırlarına hapsetmek, onları geleceğin karmaşık dünyasına hazırlamak için yetersiz kalacaktır. Onların gerçek potansiyellerini ortaya çıkarmak, hayatta başarılı ve mutlu bireyler olmalarını sağlamak için onlara düşünmeyi, üretmeyi, planlamayı ve en önemlisi, denemekten ve hata yapmaktan korkmamayı öğretmeliyiz. Bu, kendiliğinden oluşacak bir beceri değildir. Biz ebeveynler, eğitimciler ve toplum olarak bu konuda aktif bir rol üstlenmeliyiz. Bu sadece bireysel bir sorumluluk değil, aynı zamanda geleceğimize yapılan en değerli yatırımdır. Çünkü hayal kuran, değer üreten, etik değerlere sahip ve üretken bireyler yetiştirmek, hepimizin ortak geleceğini şekillendirecektir. Geleceği gerçekten değiştirmek istiyorsak, ilk adım çocuklarımızın hayallerine alan açmaktır. Hayal gücü serbest bırakılan her çocuk, potansiyel bir girişimcidir.
Metin KILIÇ
Vizyoniva.com